Ένας άνδρας απέναντι σε μια γυναίκα - Ο Κύργιος κόντρα στην Σαμπαλένκα σε κάτι που είναι περισσότερο από μια... μάχη των φύλων

Περισσότερο από μισό αιώνα μετά τον αγώνα που μετέτρεψε την Μπίλι Τζιν Κινγκ σε είδωλο του φεμινισμού μετά τη νίκη επί του Μπόμπι Ριγκς, αυτή η νέα μονομαχία διαφέρει από την αρχική σε μια κρίσιμη λεπτομέρεια: οι διοργανωτές της έχουν σχεδιάσει κανόνες βασισμένους σε επιστημονική ανάλυση που στοχεύουν στην εξισορρόπηση των φυσιολογικών διαφορών μεταξύ των φύλων.

Η πρόταση είναι σαφής: ενώ ο Κύργιος θα παίζει με μόνο ένα σερβίς ανά πόντο, η Σαμπαλένκα θα αγωνίζεται σε μια πλευρά του γηπέδου μειωμένη κατά 9%. Αυτές οι τροποποιήσεις αντικατοπτρίζουν δεκαετίες έρευνας σχετικά με τα χαρακτηριστικά και τις επιδόσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών τενιστών.

Για πρώτη φορά στην ιστορία, η επιστήμη μπαίνει στη συζήτηση για να προσπαθήσει να απαντήσει σε ένα ερώτημα που συνεχίζει να δημιουργεί αντιπαραθέσεις: είναι δυνατόν να εξισωθούν οι συνθήκες παιχνιδιού μεταξύ ανδρών και γυναικών στο επαγγελματικό τένις;

Η απόφαση να περιοριστεί ο Κύργιος σε ένα μόνο σερβίς, χωρίς να έχει διευκρινιστεί εάν η Σαμπαλένκα θα στερηθεί και ένα δεύτερο σερβίς, δεν είναι αυθαίρετη. Επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι το σερβίς αντιπροσωπεύει τη σημαντικότερη διαφορά μεταξύ των τουρνουά ανδρών και γυναικών.

Σύμφωνα με δεδομένα από τα τέσσερα τουρνουά Grand Slam μεταξύ 2002 και 2013, η μέση ταχύτητα του πρώτου σερβίς για τους άνδρες φτάνει τα 184,1 χιλιόμετρα την ώρα, ενώ για τις γυναίκες ανέρχεται στα 158,5 χιλιόμετρα την ώρα, μια διαφορά 25,6 χιλιομέτρων την ώρα.

Όταν αναλύονται μόνο τα σερβίς των καλύτερων, η διαφορά διευρύνεται στα 33 χιλιόμετρα την ώρα. Αυτή η διαφορά όχι μόνο μεταφράζεται σε ταχύτητα αλλά και σε αποτελεσματικότητα: οι άνδρες παίκτες κερδίζουν περίπου το 80% των παιχνιδιών στο σερβίς τους, ενώ οι γυναίκες καταφέρνουν να κρατήσουν το σερβίς μόνο στο 65% των περιπτώσεων.

Σε τουρνουά όπως το Wimbledon, περίπου ένας στους 13 πόντους των ανδρών κερδίζεται απευθείας με άσο, σε σύγκριση με έναν στους 20 στις γυναίκες. Στο τένις των ανδρών, ένα σερβίς break συμβαίνει κάθε πέντε games, ενώ στις γυναίκες κάθε τρία.

Η στέρηση του δεύτερου σερβίς από τον Κύργιο αφαιρεί ένα κρίσιμο δίχτυ ασφαλείας. Αναγκάζοντάς τον να κερδίζει το πρώτο του σερβίς σε κάθε πόντο χωρίς περιθώρια λάθους, οι διοργανωτές στοχεύουν να αυξήσουν το περιθώριο λάθους του και να μειώσουν την ικανότητά του να κυριαρχεί στις φάσεις από την αρχή.

Το αίνιγμα του 9%

Ο δεύτερος επιστημονικός πυλώνας της μονομαχίας είναι η μείωση της ταχύτητας κατά 9% στην πλευρά του γηπέδου της Σαμπαλένκα. Οι διοργανωτές έχουν βασιστεί σε μελέτες που υποστηρίζουν ότι οι γυναίκες κινούνται, κατά μέσο όρο, 9% πιο αργά από τους άνδρες κατά τις αλλαγές κατεύθυνσης στο πίσω μέρος του γηπέδου.

Οι φυσιολογικές διαφορές που εξηγούν αυτό το χάσμα είναι πολυάριθμες. Μελέτες για τη σύνθεση του σώματος στους αθλητές αποκαλύπτουν ότι οι γυναίκες διαθέτουν, κατά μέσο όρο, το ένα τρίτο της δύναμης στο άνω μέρος του σώματος των ανδρών και τα δύο τρίτα της δύναμης στο κάτω μέρος του σώματος.

Οι άνδρες εμφανίζουν υψηλότερες τιμές στη μέγιστη κατανάλωση οξυγόνου σε σχέση με το σωματικό βάρος και μεγαλύτερη αερόβια ικανότητα.

Η μείωση του μεγέθους του γηπέδου της Σαμπαλένκα στοχεύει στην αντιστάθμιση αυτής της διαφοράς. Ένα τυπικό γήπεδο τένις έχει μήκος 23,77 μέτρα και πλάτος 8,23 μέτρα.

Μειώνοντας τον χώρο του γηπέδου της Λευκορωσίδας, οι διοργανωτές στοχεύουν στο να καλύπτει λιγότερο έδαφος σε κάθε ράλι, αντισταθμίζοντας έτσι την πιο αργή ταχύτητα κίνησής της.

Η κληρονομιά της Μπίλι Τζιν Κινγκ

Για να κατανοήσουμε τη σημασία του φετινού αγώνα, είναι απαραίτητο να ανατρέξουμε στις 20 Σεπτεμβρίου 1973, στο Χιούστον Άστροντόουμ.

Η Μπίλι Τζιν Κινγκ, 29 ετών, συμφώνησε να αντιμετωπίσει τον Μπόμπι Ριγκς, έναν 55χρονο πρώην τενίστα που είχε περάσει μήνες κάνοντας εμπρηστικές δηλώσεις σχετικά με την κατωτερότητα των γυναικών στον αθλητισμό.

Ο Ριγκς ήταν ο νούμερο ένα στον κόσμο και πρωταθλητής του Wiblendon. Τον Μάιο του 1973, νίκησε εύκολα τη Μάργκαρετ Κορτ. Μεθυσμένος από την επιτυχία του, έβαλε στο μάτι την Κινγκ, η οποία, εκτός από μία από τις καλύτερες τενίστριες, ήταν και ακούραστη ακτιβίστρια για την ίση αμοιβή στον επαγγελματικό αθλητισμό.

Η Κινγκ ήξερε ότι αυτός ο αγώνας ξεπερνούσε τα όρια του αθλητισμού. Εκείνη την εποχή, οι γυναίκες τενίστριες κέρδιζαν περίπου οκτώ φορές λιγότερα από τους άνδρες συναδέλφους τους.

Ενώπιον της κάμερας, ο Ριγκς δήλωσε ότι θα προσπαθούσε να κερδίσει για όλους τους άνδρες στον κόσμο που ένιωθαν ότι οι άνδρες ήταν βασιλιάδες. Η Κινγκ απάντησε ότι το γυναικείο κίνημα βελτίωνε τη ζωή των ανθρώπων.

Ο αγώνας προσέλκυσε πάνω από 30.000 θεατές στο στάδιο και τον παρακολούθησαν 90 εκατομμύρια τηλεθεατές παγκοσμίως. Η Κινγκ μπήκε στο κορτ σε έναν χρυσό θρόνο, ενώ ο Ριγκς έφτασε με μια άμαξα που την έσερναν μοντέλα. Το θέαμα δεν μπορούσε να καλύψει την ένταση: η Κινγκ γνώριζε ότι μια ήττα θα ενίσχυε τα σεξιστικά επιχειρήματα του Ριγκς.

Η Κινγκ νίκησε με 6-4, 6-3, 6-3. Η νίκη της ήταν ένα κοινωνικό ορόσημο που τροφοδότησε το φεμινιστικό κίνημα της δεκαετίας του 1970 και επιτάχυνε τις αλλαγές προς την ισότητα των φύλων στον επαγγελματικό αθλητισμό.

Πάνω από 50 χρόνια αργότερα, η σύγκρουση μεταξύ της Σαμπαλένκα και του Κύργιου δεν αφορά το ποιος είναι καλύτερος, αλλά μάλλον το να θέσει ένα διαφορετικό ερώτημα: μπορούν οι επιστημονικά τροποποιημένοι κανόνες να δημιουργήσουν πραγματικά ίσους όρους ανταγωνισμού;

Η Σαμπαλένκα, 27 ετών, βρίσκεται στο απόγειο της καριέρας της ως η νούμερο ένα στον κόσμο. Ο Κύργιος, 30 ετών, που κατατάσσεται 652ος στην κατάταξη της ATP, βρίσκεται στα πρόθυρα της... συνταξιοδότησης μετά από σοβαρούς τραυματισμούς που τον εμπόδισαν να αγωνίζεται τακτικά.

Η WTA ανακοίνωσε το 2023 ένα σχέδιο για την επίτευξη ίσης αμοιβής σε συνδυασμένα τουρνουά επιπέδου 1000 και 500 έως το 2027, και σε μη συνδυασμένα έως το 2033, 55 χρόνια αφότου η Μπίλι Τζιν Κινγκ εξασφάλισε ίσα χρηματικά έπαθλα στο US Open.

Ωστόσο, δεν υποστηρίζουν όλοι αυτό το μέτρο. Ο Κύργιος ήταν ιδιαίτερα επικριτικός εκείνη την εποχή, δηλώνοντας ότι στο Australian Open έπαιξε για πάνω από τέσσερις ώρες, ενώ η Σβιτολίνα αγωνίστηκε για 40 λεπτά, και ότι και οι δύο θα πληρώνονταν το ίδιο βάσει αυτών των κανόνων.

Ο Αυστραλός αναρωτήθηκε γιατί το τένις είναι το μόνο άθλημα που αντιμετωπίζει αυτά τα ζητήματα συγχώνευσης και οικονομικής ισότητας μεταξύ των τουρνουά...