Η μαγεία κρύβεται στη λεπτομέρεια

Το έχει περιγράψει με τον πιο κατανοητό τρόπο ο Μπάνε Πρέλεβιτς. Έγραψε ένα ολόκληρο βιβλίο για να μοιραστεί με όλους τη βιωματική σχέση του με μία προσωρινή μη επιτυχία.

Ο Μπάνε έγραψε για την “Δύναμη της ήττας” και όλα αυτά που μπορεί οποιοσδήποτε άνθρωπος να εισπράξει από ένα “χαμένο παιχνίδι”.

Η ήττα από τη Βοσνία πόνεσε. Αλλά δεν υπάρχει κανένα καλύτερο νέο από αυτό. Από τον πόνο. Το χειρότερο νέο θα ήταν να υποδεχτούμε όλοι, αλλά κυρίως η αποστολή της Εθνικής, το μικρό στραπάτσο από τους Βόσνιους, σαν να μη συμβαίνει τίποτα.

Η χειρότερη ήττα για τον Σπανούλη και τους παίκτες του θα ήταν να μην επεξεργαστούν τα πολύ χρήσιμα μαθήματα που δίδαξε το συγκεκριμένο ματς.

Αλλά δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να συμβεί αυτό.

Η Ελλάδα ηττήθηκε γιατί δεν ήταν καλή. Ηττήθηκε γιατί μετά το 34-21 έκανε τα πάντα λάθος, όπως έκανε τα πάντα σωστά στο αμέσως προηγούμενο παιχνίδι με τη Γεωργία.

Είναι από τις περιπτώσεις που τα πάντα πήγαν στραβά, η (κακή) άμυνα υποδαύλισε την (πολύ) κακή επίθεση και η πολύ κακή επίθεση υπέθαλψε και προκάλεσε την (κακή) άμυνα.

Μετά το 34-21, μέχρι το οποίο η Ελλάδα έπαιζε ένα μπάσκετ βγαλμένο από όνειρα, το θέαμα ήταν συνώνυμο με εφιάλτη.

Ότι έγινε έγινε όμως…

Προσωπικά θα ήθελα να σταθώ σε λεπτομέρειες, σε αυτές τις πολύ μικρές, ή μεγάλες στιγμές στη διάρκεια του ματς, οι οποίες όμως είναι πανίσχυρες να αποκαλύψουν ελαττώματα και αδυναμίες της Εθνικής ομάδας.

Η πιο σημαντική εκ των οποίων είναι ο υπερενθουσιασμός, που σε αρκετές περιπτώσεις προκαλεί έλλειμα συγκέντρωσης. Θα μπορούσαμε να σταθούμε και αποκλειστικά στο έλλειμα συγκέντρωσης, που πιθανώς να μην έχει γενεσιουργό αιτία τον ενθουσιασμό.

Το σίγουρο είναι ότι στις λεπτομέρειες κρύβεται η μαγεία των μαθημάτων και των συμπερασμάτων.

Tην Τρίτη 2/9 υπήρχαν πολλές στιγμές, πολλές λεπτομέρειες, που είτε λόγω προσχεδιασμένης τακτικής, είτε λόγω ελλειματικού mindset πήγαν (πολύ) λάθος. Και κυρίως στην άμυνα, εκεί όπου η Ελλάδα βάσει αριθμών και στατιστικών διακρίνεται στο Ευρωμπάσκετ, είναι καλύτερη από σχεδόν όλες τις συμμετέχουσες στη διοργάνωση, αλλά καλό θα ήταν να μη σταθούμε (ούτε) σε αυτό.

Θα ήταν προτιμότερο να σταθούμε σε αυτά που είδαμε στο ματς με τη Βοσνία.

Ξεκινώντας από τη φάση, που σύμφωνα με μία προσωπική ματιά, ήταν αυτή που έπαιξε καθοριστικό ρόλο ώστε να σπάσει το μομέντουμ της Εθνικής και να βάλει ουσιαστικό λιθαράκι στο 18-0 των Βόσνιων.

Σημείωση: Η ανάλυση που θα γίνει πιο κάτω (εκτός από μία φάση) δεν είναι κριτική στην τακτική, η οποία, όπως μας διδάσκουν μέχρι τώρα οι αγώνες της Εθνικής, συνοψίζεται στη λογική του pack the paint (με εξαίρεση τον αγωνα με την Ιταλία). Τουτέστιν, όλα τα σώματα των πέντε που βρίσκονται στο παρκέ, συγκεντρώνονται μέσα στο ζωγραφιστό, κλείνουν τους  χώρους εντός της ρακέτας, προσφέροντας ανοιχτά σουτ στους αντιπάλους. Το απαραίτητο ρίσκο που απαιτεί κάθε τακτική!
Εκτός της τακτικής, υπάρχει και η λογική, την οποία δεν μπορεί να προσπεράσει καμία τακτική.

Η ανάλυση αφορά σε καταστάσεις που αποδεικνύουν ζήτημα στη συγκέντρωση των παικτών. Υπήρχαν πολλές φάσεις, αλλά επιλέξαμε κάποιες χαρακτηριστικές.

Ξεκινώντας από την ίσως πιο σημαντική!

Η Ελλάδα προηγείται με 34-24… Λίγο νωρίτερα η Βοσνία έχει ευστοχήσει σε τρίποντο, η Ελλάδα δε σκοράρει και το σερί αρχίζει να χτίζεται. Είναι εκείνες οι στιγμές, στις αρχές των σερί που δεν πρέπει να δίνει μία ομάδα δικαιώματα στον αντίπαλο να πιστέψει στην ελπίδα.
Σε αυτή την κατοχή της Βοσνίας λοιπόν, ξεκινούν όλα σωστά στην άμυνα της Εθνικής. Η συνεργασία της Βοσνίας στις 45 μοίρες βρίσκει την Ελλάδα, έτοιμη να αντιδράσει. Και με τον Καλαϊτζάκη, στην αδύναμη πλευρά να έχει “μαζευτεί” στον κεντρικό άξονα για να απορροφήσει τα πιθανά dives των αντιπάλων ψηλών.

Η μπάλα καταλήγει στον Καμένιας (πολύ δυνατός κι αρκετά αποτελεσματικός στο inside παιχνίδι), και ο Καλαϊτζάκης πολύ σωστά (ακολουθώντας κατά πάσα πιθανότητα τις εντολές του Βασίλη Σπανούλη που δεν θέλει τον Σαμοντούροφ σε μονό μαρκάρισμα με πολύ πιο δυνατούς αντιπάλους) τρέχει για το double team τη στιγμή που όλοι υπόλοιποι παίκτες κάνουν collapse στη ρακέτα, αναλαμβάνοντας το ρίσκο των ανοιχτών σουτ, το οποίο είναι μάλλον απολύτως προβλεπόμενο. Μέχρι εδώ όλα σούπερ.

Και κάπου εκεί ξεκινά το λάθος. Να υπενθυμίσουμε ότι η Ελλάδα τρέχει ένα μομέντουμ σούπερ ενθουσιασμού. Παίζει καταπληκτικά στην επίθεση, στην άμυνα έχει δεχθεί μόλις 21 πόντους σε 14 λεπτά. Όλα πάνε καλά. Μέχρι να πάνε λάθος.
Ο Καμένιας δεν απειλεί από το λόου ποστ, χάνει τον έλεγχο της μπάλας και κινείται προς το elbow. Εκεί όπου είναι εντελώς ακίνδυνος, αλλά και με πλάτη στο καλάθι. Απειλή δεν υπάρχει πουθενά.

Κι όμως ο Καλαιτζάκης, αντί να κάνει αποκατάσταση και να βρεθεί κοντά στον Εντιν Ατιτς (στημένος στη γωνία της weak side), το μαρκάρισμα του οποίου είναι χρεωμένος, και παρα το γεγονός ότι ο Σαμοντούροφ ελέγχει πλήρως τη φάση, ακολουθεί τον Καμένιας μακριά, σε ένα σημείο όπου δε θα έπρεπε να βρίσκεται… Γιατί; Γιατί εκείνη τη στιγμή το μόνο που έχει στο μυαλό του είναι πως θα κλέψει τη μπάλα. Υπερενθουσιασμός! Το εγχείρημα όμως δεν πετυχαίνει. Και όταν η προσπάθεια για κλέψιμο δεν στέφεται με επιτυχία, συνήθως η άμυνα το πληρώνει ακριβά. Και ακόμα συνηθέστερα πολύ ακριβά.

Για να καταλήξουμε στο αποτέλεσμα. Ο Καλαϊτζάκης βρέθηκε εντελώς εκτός θέσης και πολύ μακριά από τον Ατιτς που στέκεται πολύ ώρα στη γωνία και η Βοσνία απολαμβάνει μίας κατάσταση που όλοι οι προπονητές ονειρεύονται να δημιουργήσουν. Ο Καλαϊτζάκης είναι εντελώς εκτός και ο Παπανικολάου καλείται να μαρκάρει δύο παίκτες, με άριστη απόσταση μεταξύ τους στη weak side. Οι Βόσνιοι κυκλοφόρησαν τη μπάλα, το ανοιχτό σουτ βγήκε, ο Ατιτς ευστόχησε και το σερί έγινε 6-0. Το σκορ μετατράπηκε σε 34-27, ο Σπανούλης ωρυόταν, αλλά το μομέντουμ της Εθνικής είχε αρχίσει να σπάει για τα καλά…

Επόμενη φάση…

Πάλι από το πρώτο ημίχρονο… Μετά τις αλλαγές, ο Τολιόπουλος έχει βρεθεί να μαρκάρει τον Νούρκιτς στο low post και ο Παπανικολάου τον Ρόμπερσον στην κορυφή. Ο Μήτογλου είναι έτοιμος να ντουμπλάρει στο μαρκάρισμα του Νούρκιτς όταν η μπάλα καταλήξει σε αυτόν…

Οι Βόσνιοι στοχεύουν τον Νούρκιτς, η μπάλα κατευθύνεται σε αυτόν και με μία κίνηση που δεν συνηθίζεται, ο Παπανικολάου, από την κορυφή, τρέχει στην πραγματικότητα ως τρίτος παίκτης να εμποδίσει τον Νούρκιτς. Ακριβώς εκείνη τη στιγμή, τρεις Βόσνιοι, στην περιφέρεια είναι εντελώς ξεμαρκάριστοι. Κι αν ο Νούρκιτς πιάσει τη μπάλα, ακόμα κι αν δεν βρει διάδρομο να εκτελέσει, έχει τρεις ανοιχτές πάσες να δώσει. Αυτή στον Ρόμπερσον, μάλιστα, είναι η πιο απλή, η πιο εύκολη. Σίγουρα πιο εύκολη από αυτή στην weak side (την οποία φυσικά όλοι οι προπονητές αφήνουν ανοιχτή ειδικά όταν έχουν εμπιστοσύνη στους αμυντικούς close out παίκτες τους), ή στις 45 μοίρες.

Το γεγονός ότι ο Ρόμπερσον είχε ήδη πάρει φωτιά σε εκείνο το χρονικό σημείο και είχε σκοράρει πολλούς πόντους, δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Σημασία έχει πως αν δεν υπάρχει εντολή από τον προπονητή (δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αν η τακτική επέβαλλε αυτό το μάζεμα του αρχηγού), η κίνηση αυτή εμπεριέχει τεράστια ρίσκα.

Φυσικά ο Νούρκιτς βρήκε την ανοιχτή πάσα στον Ρόμπερσον και τότε δύο Έλληνες, ο Μήτογλου και ο Κατσίβελης κατευθύνονται στον ίδιο παίκτη, τον νατουραλιζέ της Βοσνίας, ενώ και στις 45 ο Νούρκιτς είναι ανοιχτός και από δεξιά από Γκέγκιτς το ίδιο. Αρα 3 εναντίον 2. Το πρόβλημα της Ελλάδας στην αποκατάσταση των θέσεων μετά από ντουμπλαρίσματα ή μετά από καταστάσεις pack the paint είναι αρκετά σημαντικό.

Το γεγονός ότι δύο παίκτες της Ελλάδας κατευθύνονται στον ίδιο αντίπαλο είναι ενδεικτικό της έλλειψης σχεδιασμού εκείνη τη στιγμή. Το οποίο όμως είναι πάρα πολύ λογικό και καμία προπόνηση, όσους μήνες κι αν γίνεται, είναι εύκολο να προβλέψει μία τέτοια κατάσταση.

Και η φάση καταλήγει με την close out επίθεση του Νούρκιτς (δεν πρέπει να έχει κάνει πολλές στην καριέρα του στο FIBA Basketball) που αφου προσπερνάει τον -σε κίνηση- Ντίνο Μήτογλου ο οποίος έτρεψε να μαζέψει ό,τι μπορούσε, πάσαρε στον ανοιχτό Ρόμπερσον, έχοντας έλξει και την άμυνα των υπόλοιπων. Τρίποντο και οι Βόσνιοι αρχίζουν πια να κυριαρχούν στο παιχνίδι.

Επόμενη φάση…

Από το πρώτο ημίχρονο και πάλι...

Η φάση αυτή σηκώνει πολύ συζήτηση, καθώς δεν πρόκειται για ξεκάθαρο σάστισμα, αλλά είναι εξαιρετικά πιθανό να αποτελεί προπονητική οδηγία. Οπότε την περιγράφουμε με απόλυτο σεβασμό στην επιλογή του κόουτς Σπανούλη, εκφράζοντας απλά μία διαφορετική ματιά.

Βλέπουμε στη φωτογραφία ότι η Βοσνία στήνει ένα pick n roll πολύ κοντά στο κέντρο του γηπέδου. Ο Κώστας που μαρκάρει τον Νούρκιτς παρακολουθεί, ενώ ο Σλούκας έχει μαζευτεί για να κλείσει χώρους, αφήνοντας λίγο πιο ανοιχτό τον Ρόμπερσον.

Κι εδώ παρατηρούμε την αντιμετώπιση που έχει ο Τολιόπουλος στο pick n roll, που για λόγους αρχής επαναλαμβάνω ότι είναι πολύ πιθανό να πρόκειται για προπονητική οδηγία. Το θέμα είναι ότι το trail που κάνει ο Τολιόπουλος στον παίκτη του, μαρκάροντας από πίσω (ενώ έχει όλο το χώρο να παίξει under όπως βλέπουμε στο γράφημα) ενεργοποιεί τις περιστροφές για την άμυνα, σε μία φάση που δεν υπάρχει απολύτως κανένας λόγος να συμβεί.

Έτσι στη φωτογραφία που ακολουθεί παρατηρούμε ότι ο Τολιόπουλος, όπως είναι απολύτως φυσιολογικό, μείνει πίσω από τον παίκτη που μαρκάρει. Ο Κώστας που ελέγχει τον Νούρκιτς αναγκαστικά στρέφει την προσοχή του στον χειριστή. Την ίδια στιγμή που ο Τολιόπουλος είναι απενεργοποιημένος, ο Σλούκας είναι υποχρεωμένος πια να πατήσει γερά στη ρακέτα για να βάλει το σώμα του μπροστά στον Νούρκιτς. Έχοντας όμως αφήσει εντελώς ανοιχτό τον Ρόμπερσον.

Το πιο σημαντικό είναι ότι ο χειριστής, έχοντας μετά το σκριν τόσο άπλετο χώρο μπροστά του για να κινηθεί, και χωρίς αμυντικό πια να τον δυσκολεύει, βλέπει πεντακάθαρα όλες τις πάσες. Και κυρίως αυτή στον Ρόμπερσον, δεδομένου ότι ο Σλούκας από την αρχή της φάσης είχε μαζευτεί προς τα μέσα σε τέτοιο σημείο που ήταν πολύ δύσκολο πια να παίξει μία καλή close out άμυνα… Το αποτέλεσμα ήταν ένα ανοιχτό τρίποντο.

Επόμενη φάση...

...που δείχνει πόσο ενθουσιώδης είναι αυτή η ψυχή που ονομάζεται Θανάσης Αντετοκούνμπο, πόση ενέργεια έχει ανάγκη να βγάλει, αλλά και ποια πράγματα πρέπει να μειώσει προκειμένου η Εθνική να παίρνει το καλύτερο από αυτόν…

Σε αυτή τη φάση, τα πάντα ξεκινούν με πολύ καθαρό σχήμα. Άπαντες μαρκάρουν τους παίκτες τους, η φάση είναι απόλυτα ελεγχόμενη και δεν υπάρχει φυσικά κανένα miss match.

O Θανάσης μαρκάρει στο high post τον Καμένιας και ο Μήτογλου τον Πενάβα.

Τη στιγμή που ο προσωπικός αντίπαλος του Μήτογλου ανεβαίνει προς την περιφέρεια, προφανώς για να δώσει ένα αρχικό σκριν στον Ρόμπερσον, ο Θανάσης, χωρίς να υπάρχει κάποιος ουσιαστικός λόγος, αφήνει τον παίκτη του και τρέχει να μαρκάρει τον παίκτη, που ήδη ελέγχει ο Μήτογλου. Χωρίς να υπάρχει καμία ουσιαστική απειλή. Δύο παίκτες στον ίδιο αντίπαλο και χωρίς να υπάρχει κανένα σχέδιο, ή καμία συνεννόηση για αυτό.

Ο Μήτογλου τελευταία στιγμή καταλαβαίνει τι γίνεται και αρχίζει να κινείται προς το Καμένιας. Ο Θανάσης έχει ήδη αναπτύξει πολύ μεγάλη ταχύτητα για να μαρκάρει τον Πενάβα κάτι που σημαίνει ότι οποιαδήποτε δράση από τους Βόσνιους, θα τον βρει εκτός ισορροπίας. Εκείνη τη στιγμή οτιδήποτε γίνεται είναι εκτός πλάνου. Με τον Θανάση να έχει τις καλύτερες προθέσεις. Αλλά εκτός πλάνου. Μόνο και μόνο λόγω της τεράστιας διάθεσης του να προσφέρει.

Έτσι, λοιπόν οι Βόσνιοι δεν κάνουν τίποτα περισσότερο από αυτό που είχαν προγραμματισμένο. Τη στιγμή που ο Πέναβα εν κινήσει δίνει το pick στον Ρόμπερσον (ενώ και ο Σλούκας μοιάζει να βρίσκεται εκτός ισορροπίας), ο Θανάσης δεν έχει καλή ισορροπία κι έλεγχο του σώματος του για να πάρει την αλλαγή, με τον Σλούκα να μένει στον Πεναβα.

Ο Ρόμπερσον περνάει πάρα πολύ εύκολα τον Θανάση στον πάρα πολύ κενό χώρο που αφήνει η ανισορροπία της άμυνας. Η επιλογή του ήταν να πασάρει στη γωνία απ’όπου ο Βράμπατς αστόχησε σε τρίποντο, αλλά μετά από δύο επιθετικά ριμπάουντ η αντίπαλος της Εθνικής ευστόχησε σε τρίποντο με τον Ατιτς.

Επόμενη φάση…

Απλή μα πάρα πολύ ενδεικτική και η οποία μάλιστα προκάλεσε την αντίδραση του Βασίλη Σπανούλη.

Μετά το σκριν με τον Νούρκιτς, ο Ρόμπερσον, είναι αρκετά επιθετικός. Ο Θανάσης στην αλλαγή στο σκριν όμως παίζει πολύ παθητικά και ουσιαστικά περιμένει τον νατουραλιζέ της Βοσνίας με βαθύ drop. Φυσικά ο Ρόμπερσον δεν έχασε την ευκαιρία. Σταμάτησε την ντρίμπλα, σηκώθηκε κι ευστόχησε, αφήνοντας τον Βασίλη Σπανούλη να παραπονιέται στον Θανάση γιατί δεν πλησίασε περισσότερο τη στιγμή που ο Καλαϊτζάκης είχε πάρει θέση για να σταματήσει την κίνηση του Νούρκιτς προς το καλάθι.

Τελευταία φάση…

Ο Σάμο μαρκάρει τον Νούρκιτς στο low post και οι Βόσνιοι τον σημαδεύουν. Ο Θανάσης, που μαρκάρει τον Αλιμπέγκοβιτς στην γωνία της αδύνατης πλευράς, τρέχει για να κάνει το double team, όπως έχει ζητήσει ο κόουτς Σπανούλης για να βγάλει τη μπάλα από τα χέρια του Νούρκιτς.

Το timing είναι απόλυτα σωστό και ακόμα πιο σωστή είναι η θέση του Σάμο, που έχει πάει από την base line και προσπαθεί να κάνει τη ζωή του Νούριτς πολύ δύσκολη.

Να τι γίνεται όμως… Ενώ ο Σαμοντούτροφ έχει κολλήσει εξαιρετικά το σώμα του πάνω στον Νούρκιτς, ο Θανάσης βρίσκεται σε μία θέση αναμονής, χωρίς να ασκεί την παραμικρή πίεση στον ΝΒΑer της Βοσνίας. Την ίδια στιγμή ο Αλιμπέγκοβιτς είναι εντελώς ξεμαρκάριστος (δεν έχει επιχειρήσει κανένας παίκτης για να κάνει περιστροφή) και κινείται προς το καλάθι.

Η στάση και η θέση που έχει ο Θανάσης είναι ιδανική ώστε ο Νούρκιτς να βρει την πάσα στον ανοιχτό παίκτη.

Σε καταστάσεις double team, όταν ο ένας παίκτης είναι τόσο παθητικός και τόσο μακριά από τον ανίπαλο, το αποτέλεσμα δεν μπορεί να είναι θετικό. Ο Σάμο πίεσε από τη μία πλευρά, αλλά για να έχει θετικό αντίκτυπο αυτή η φάση, ο Θανάσης όφειλε να κάνει ακριβώς το ίδιο ασκώντας πίεση με το σώμα και τα χέρια του ακριβώς στην πλάτη του Νούρκιτς. Έτσι, ο Βόσνιος, που είναι και θηριώδης, είχε όλο το χρόνο να σηκώσει το κεφάλι, να βρει τον ανοιχτό παίκτη, να τον δει και να του πασάρει τη μπάλα για ένα εύκολο καλάθι της ομάδας του.

Η Ελλάδα είναι έτοιμη για την πρώτη θέση και θα μπει με το μαχαίρι στα δόντια

Προφανώς και η Ελλάδα δεν ηττήθηκε εξαιτίας αυτών των συγκεκριμένων φάσεων. Δεν είναι τόσο απλό. Αλλά αυτές οι λεπτομέρειες, τα σαστίσματα, οι αποφάσεις που λαμβάνονται λόγω ενθουσιασμό ή κακής εκτίμησης, μπορούν να κρίνουν αγώνες και μετάλλια.

Όσο η Εθνική θα προχωράει στη διοργάνωση, οι αντίπαλοι θα είναι πολύ πιο ποιοτικοί. Κι αν ο Βόσνιοι (που είναι άδικο να μην πούμε ότι έπαιξαν εξαιρετικά σωστά, πολύ συγκεντρωμένα και πήραν τις περισσότερες φορές τις σωστές αποφάσεις ξεγυμνώνοντας τις αμυντικές κι επιθετικές αδυναμίες της Εθνικής μας), τιμώρησαν κάθε λάθος, είναι δεδομένο ότι αργότερα, αν συμβαίνει, θα το πληρώνει η ομάδα μας πολύ ακριβά.

Προς γνώση και συμμόρφωση όμως… Η Ελλάδα είναι δεδομένο ότι έμαθε από αυτή την ήττα. Και κόντρα στην Ισπανία θα μπει με το μαχαίρι στα δόντια για να πάρει την πρώτη θέση στον όμιλο της.