Η Σαουδική Αραβία έχει τον έλεγχο του ποδοσφαίρου - Τι κρύβει το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων

Τα χρήματα της Σαουδικής Αραβίας φαίνεται να υποστηρίζουν το ανανεωμένο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων.

Αλλά για ποιο λόγο η χώρα βοήθησε στη χρηματοδότηση μιας διοργάνωσης που δυσκολεύεται να δημιουργήσει ενδιαφέρον, προκαλώντας κριτική για τον αντίκτυπο που θα μπορούσε να έχει στους παίκτες, στα εγχώρια πρωταθλήματα και στο περιβάλλον;

Για όσους θέλουν να κατανοήσουν τι θα συμβεί στον ένα μήνα της διοργάνωσης, που θα φιλοξενήσουν οι ΗΠΑ, το Hard Rock Stadium του Μαϊάμι την Τετάρτη θα ήταν το ιδανικό σημείο για να ξεκινήσουν.

Εκεί, άλλωστε, θα αρχίσει η Ρεάλ Μαδρίτης την πορεία της στο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων, με τον νεοαποκτηθέντα Τρεντ Αλεξάντερ-Άρνολντ να κάνει το ντεμπούτο του.

Το γεγονός ότι οι Μαδριλένοι ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν στη Λίβερπουλ δέκα εκατομμύρια ευρώ, όπως αναφέρεται, για να εξασφαλίσουν την πρόωρη μεταγραφή του Άγλλου αμυντικού, ώστε να μπορέσει να αγωνιστεί στο τουρνουά, αποδεικνύει τη σημασία που μπορεί να έχει για τους συλλόγους.

Με ένα χρηματικό έπαθλο 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων, οι κορυφαίες ευρωπαϊκές ομάδες αναμένεται να κερδίσουν έως και 83 εκατομμύρια δολάρια σε περίπτωση νίκης, γεγονός που οδηγεί σε ανησυχίες ότι αυτά τα... τρελά ποσά θα μπορούσαν να διαταράξουν τα εγχώρια πρωταθλήματα και την ανταγωνιστική ισορροπία.

Ποιος κάνει κουμάντο, στ' αλήθεια;

Η αντίπαλος της Ρεάλ από τη Σαουδική Αραβία - η Αλ Χιλάλ - αναδεικνύει μια άλλη ενδιαφέρουσα πτυχή του τουρνουά.

Η ομάδα του Ριάντ ανήκει στο Δημόσιο Ταμείο Επενδύσεων (PIF) του βασιλείου. Αλλά η συμμετοχή του τεράστιου κρατικού ταμείου σε αυτή τη διοργάνωση δεν σταματά εκεί.

Τον Δεκέμβριο, η πλατφόρμα DAZN συμφώνησε να καταβάλει στη FIFA 1 δισεκατομμύριο δολάρια για τα δικαιώματα παγκόσμιας τηλεοπτικής μετάδοσης του τουρνουά.

Αυτή δεν ήταν η μόνη έκπληξη, επειδή υποσχέθηκε επίσης να διαθέσει δωρεάν στους φιλάθλους το πρόγραμμα. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι η FIFA είχε προηγουμένως δυσκολευτεί να βρει τηλεοπτικούς παρόχους και αφού η DAZN είχε καταγράψει ζημίες αρκετών δισεκατομμυρίων δολαρίων τα τελευταία χρόνια.

Στη συνέχεια, λίγες εβδομάδες αργότερα, μια θυγατρική του PIF ανακοίνωσε ότι είχε αποκτήσει μειοψηφικό μερίδιο στην DAZN - αναφέροντας τότε ότι ήταν «μια συναρπαστική ευκαιρία να αξιοποιηθούν οι σημαντικές επιτυχίες της DAZN τα τελευταία χρόνια, φέρνοντας περισσότερα αθλήματα σε οπαδούς και κοινό σε όλο τον κόσμο».

Οι δεσμοί της Σαουδικής Αραβίας με το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων ενισχύθηκαν περαιτέρω την περασμένη εβδομάδα, όταν το PIF έγινε επίσημος συνεργάτης μιας εκδήλωσης που ο πρόεδρος της FIFA, Τζιάνι Ινφαντίνο, ισχυρίζεται ότι «θα κάνει το ποδόσφαιρο πραγματικά παγκόσμιο».

Το PIF ισχυρίστηκε ότι η συμφωνία χορηγίας έδειξε ότι βρισκόταν «στην πρώτη γραμμή της ανάπτυξης του ποδοσφαίρου», σημειώνοντας ότι το άθλημα «παίζει κρίσιμο ρόλο στον συνεχιζόμενο μετασχηματισμό» της χώρας.

Αλλά υπάρχει κάτι περισσότερο από αυτό. Άλλωστε, η FIFA αρχικά δυσκολεύτηκε να προσελκύσει χορηγούς και οι πωλήσεις εισιτηρίων για ορισμένους αγώνες παραμένουν υποτονικές, με τη διοργάνωση ίσως να μην γίνεται τόσο κατανοητή λόγω του περίπλοκου συστήματος πρόκρισης που σημαίνει ότι πρόσφατα στεφθείσες πρωταθλήτριες, όπως η Λίβερπουλ και η Μπαρτσελόνα, δεν θα είναι παρούσες.

Η επέκταση της διοργάνωσης από επτά ομάδες σε 32 έχει επίσης προκαλέσει τη νομική καταγγελία τόσο από τη διεθνή ένωση παικτών όσο και από το σώμα που εκπροσωπεί τα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα, τα οποία - παρά τις αρνήσεις της FIFA - ισχυρίζονται ότι οι ανησυχίες τους για ένα υπερφορτωμένο καλεντάρι έχουν αγνοηθεί.

Μια διοργάνωση πολύ προβληματική

Τον Δεκέμβριο, λίγες μόνο ημέρες αφότου η FIFA ανακοίνωσε την συμφωνία -ορόσημο, όπως χαρακτηρίστηκε, με την DAZN, το διοικητικό όργανο του παγκόσμιου ποδόσφαιρου επιβεβαίωσε τη Σαουδική Αραβία ως διοργανώτρια του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2034.

Αλλά δεν είναι μόνο το χρονοδιάγραμμα που αναπόφευκτα οδήγησε σε εικασίες σχετικά με μια πιθανή σύνδεση μεταξύ της επένδυσης της Σαουδικής Αραβίας στο διευρυμένο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων και αυτής της εξαιρετικά αμφιλεγόμενης απόφασης.

Παρά τα χρόνια ελέγχου σχετικά με το ιστορικό της στα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον, η υποψηφιότητα της Σαουδικής Αραβίας για το Παγκόσμιο Κύπελλο δεν είχε αντίπαλο. Η Αυστραλία - η μόνη άλλη πιθανή υποψήφια - αποφάσισε να μην συμμετάσχει στην υποψηφιότητα, υπονοώντας ότι ήταν μάταιο να το πράξει, αφού της δόθηκε λιγότερος από ένας μήνας από τη FIFA για να υποβάλει ένσταση.

Η FIFA ακολούθησε μια ταχεία διαδικασία, η οποία, σύμφωνα με τους επικριτές, δεν είχε διαφάνεια και η οποία θεωρήθηκε ότι ουσιαστικά άνοιξε τον δρόμο για τους Σαουδάραβες χάρη στην απόφαση ότι θα εξετάζονταν μόνο υποψηφιότητες από την Ασία και την Ωκεανία - παρόλο που το Παγκόσμιο Κύπελλο είχε διεξαχθεί στη Μέση Ανατολή - συγκεκριμένα στο Κατάρ - μόλις το 2022.

Η επικύρωση επιβεβαιώθηκε στη συνέχεια διά βοής - με τη μορφή χειροκροτημάτων - αντί για την παραδοσιακή ψηφοφορία, με την Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Νορβηγίας να απέχει και να επικρίνει τη διαδικασία υποβολής υποψηφιοτήτων. 

Παρά τους φόβους ότι το τουρνουά μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση της εικόνας της Σαουδικής Αραβίας, ο Ινφαντίνο υπερασπίστηκε την ανάθεση της διοργάνωσης του 2034, επιμένοντας ότι μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για κοινωνικές βελτιώσεις, και η FIFA επιμένει ότι ήταν μια ανοιχτή και διαφανής διαδικασία.

Απογοήτευση και προβληματισμός

Ο Νίκολας ΜακΓκίχαν, της ομάδας ποδοσφαιρικών εκστρατειών Fair Square, δήλωσε στο BBC Sport ότι η διαδικασία του Παγκοσμίου Κυπέλλου Συλλόγων ουσιαστικά λειτούργησε «για να διασφαλίστει ότι η Σαουδική Αραβία θα επιλεγόταν ως διοργανώτρια».

«Κατά τη διάρκεια αυτής της βαθιά προβληματικής διαδικασίας υποβολής προσφορών η FIFA σφράγισε μια εμπορικά ανεξήγητη συμφωνία μετάδοσης [για το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων] που λέγεται ότι αξίζει 1 δισεκατομμύριο δολάρια με μια οντότητα που τώρα ανήκει εν μέρει στο Δημόσιο Επενδυτικό Ταμείο της Σαουδικής Αραβίας.

Στη FIFA δεν αρέσει το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι εξετάζουν αυτά τα γεγονότα και καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι πρέπει να υπάρχει κάποια σύνδεση μεταξύ τους, αλλά αν είχε διενεργήσει μια δίκαιη και διαφανή διαδικασία υποβολής προσφορών εξαρχής, δεν θα βρισκόταν υπό αυτόν τον έλεγχο».

Ο προκάτοχος του Ινφαντίνο, Σεπ Μπλάτερ, ο οποίος ισχυρίζεται ότι το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων θα «υπερφορτώσει το διεθνές καλεντάρι».

«Είναι προφανές ότι χωρίς την επένδυση της Σαουδικής Αραβίας, το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων δεν θα μπορούσε να διοργανωθεί στις ΗΠΑ... Μόνο μέσω οικονομικής βοήθειας 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων από τη Σαουδική Αραβία ήταν δυνατή η κάλυψη αυτού του διαγωνισμού από το DAZN. Δεν υπάρχει πλέον μυστήριο... Η Σαουδική Αραβία έχει αναλάβει τον έλεγχο του διεθνούς ποδοσφαίρου» λέει ο κάποτε ισχυρός άνδρας της FIFA.

Σε σχετική δήλωση, εκπρόσωπος της FIFA απέρριψε την υπόνοια ότι η επένδυση στο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων προερχόταν από τη Σαουδική Αραβία, λέγοντας ότι η διοργάνωση τώρα έχει εννέα χορηγούς και ότι «η εμπορική δυναμική είναι ισχυρή».

Επέμεινε ότι η FIFA έχει «καθήκον να αναπτύξει το παιχνίδι παγκοσμίως και αυτή η νέα διοργάνωση είναι προς το συμφέρον του ποδοσφαίρου», με όλα τα κέρδη να αναδιανέμονται στους συλλόγους μέσω χρηματικών βραβείων και ενός προγράμματος «αλληλεγγύης» 250 εκατομμυρίων δολαρίων.

Πρόσθεσε ότι το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων «δεν ευθύνεται για την υπερφόρτωση του ημερολογίου», σημειώνοντας ότι λαμβάνει χώρα μία φορά κάθε τέσσερα χρόνια με μέγιστο επτά αγώνες για τους δύο φιναλίστ.

«Πιστεύουμε ότι αυτό το νέο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων θα σηματοδοτήσει μια καμπή για το παγκόσμιο ποδόσφαιρο συλλόγων... Είναι μια διοργάνωση που το ποδόσφαιρο χρειαζόταν».

Μιλώντας στο BBC Sport από το Μαϊάμι πριν από τον εναρκτήριο αγώνα του Παγκοσμίου Κυπέλλου Συλλόγων, ο διευθύνων σύμβουλος αναδυόμενων αγορών της DAZN, Πιτ Όλιβερ, υπερασπίστηκε την επένδυση σε αυτό που αποκαλεί «μια φανταστική διοργάνωση», επιμένοντας ότι είχε εμπορικό νόημα.

«Ψάχναμε για ένα μεγάλο πρότζεκτ για να οδηγήσουμε την DAZN στο επόμενο βήμα» είπε. «Αυτή είναι μια ευκαιρία να καθιερωθούμε ως μια παγκόσμια πλατφόρμα για το ποδόσφαιρο».

Το PIF αρνήθηκε να σχολιάσει, αλλά ο ειδικός σε θέματα αθλητικών επιχειρήσεων, Κάλουμ ΜακΚάρθι, λέει ότι η επένδυσή τους στο DAZN «αναμένεται να οδηγήσει σε έναν αθλητικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα με έδρα τη Σαουδική Αραβία, ο οποίος θα ανταγωνιστεί το beIN Sports του Κατάρ σε όλη τη Μέση Ανατολή».

Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων για χάρη του Μουντιάλ

Η Σαουδική Αραβία ήθελε να αποκτήσει έναν αθλητικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα για πάνω από μια δεκαετία και ποτέ δεν ήξερε πώς να το πετύχει. Η FIFA χρειαζόταν έναν παγκόσμιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα για αυτό το τουρνουά που θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει αυτό το πράγμα και η DAZN έχει τώρα άμεση σχέση με τη FIFA. Και τα τρία μέρη έχουν πάρει αυτό που ήθελαν από την εξίσωση».

Μιλώντας ανώνυμα, μια ανώτερη πηγή της FA δήλωσε στο BBC Sport ότι η υποστήριξη της Σαουδικής Αραβίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων ήταν «ένας ευκαιριακός γάμος» και ότι η οικονομική υποστήριξη του Παγκοσμίου Κυπέλλου Συλλόγων από τη Σαουδική Αραβία θα έπρεπε να θεωρηθεί ως «διάσωση» για τη FIFA, παρά ως ένα συμφωνημένο σχέδιο.

«Με την Αλ Χιλάλ να συμμετέχει στο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων, αυτό βοηθά στην καθιέρωση της χώρας ως ποδοσφαιρικού έθνους ενόψει του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2034, με τρόπο που το Κατάρ δεν κατάφερε να κάνει για το 2022. Η συμμετοχή στο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων μπορεί να βοηθήσει ορισμένους παίκτες να ενταχθούν στο Saudi Pro League. Ελπίζουν ότι αυτό θα φέρει το ποδόσφαιρο σε ένα ευρύτερο κοινό στη χώρα τους και θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της χαμηλής προσέλευσης σε ορισμένα παιχνίδια».

Είναι αξιοσημείωτο ότι η σαουδαραβική ομάδα Αλ Αχλί έχει ήδη εξασφαλίσει μια θέση στο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων του 2029.

Πηγές κοντά στην κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας δήλωσαν στο BBC Sport ότι η επένδυση της χώρας βασίζεται αποκλειστικά σε μια ευκαιρία ανάπτυξης σε μια νέα αγορά από την οποία μπορεί επίσης να επωφεληθεί, καθώς αναπτύσσει τα δικά της σχέδια για να χρησιμοποιήσει το ποδόσφαιρο για να ενισχύσει την οικονομία και τον τουρισμό και να βοηθήσει στον εκσυγχρονισμό της.

Δηλώνει ότι συμφωνεί πλήρως με τον πρόσφατο ισχυρισμό του Ινφαντίνο ότι εάν οι ΗΠΑ και η Σαουδική Αραβία μπορούσαν να αναπτύξουν τις ποδοσφαιρικές τους βιομηχανίες και υπήρχε μικρότερη εξάρτηση από το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο, το ετήσιο ΑΕΠ του αθλήματος θα μπορούσε να διπλασιαστεί σε περισσότερα από μισό τρισεκατομμύριο δολάρια σε οικονομικό αντίκτυπο.

Ίσως αυτό βοηθά να εξηγηθεί γιατί η FIFA φέρεται να εξετάζει ήδη ένα Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων με 48 ομάδες το 2029!

«Νομίζω ότι αυτή η ιδέα θα μπορούσε να λειτουργήσει, αρκεί η ποιότητα των ομάδων να είναι υψηλή», λέει ο Όλιβερ της DAZN. «Αυτό θα μπορούσε να είναι πολύ συναρπαστικό».

Την ίδια ώρα τα συνδικάτα των παικτών αντιδρούν σε μια τέτοια προοπτική, καθώς επιμένουν ότι τα μέλη τους βρίσκονται ήδη σε οριακό σημείο.

Ο προπονητής της εθνικής ομάδας της Αγγλίας, Τόμας Τούχελ, είπε ότι αναμένει από τους παίκτες να «υποφέρουν» από τη ζέστη του καλοκαιριού στην Αμερική, τόσο σε αυτό το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων όσο και στο Παγκόσμιο Κύπελλο της επόμενης χρονιάς. Οι υψηλές θερμοκρασίες θα επιδεινώσουν μόνο την κόπωση.

«Υπάρχουν διαφωνίες. Και υπάρχει επίσης ένα ζήτημα καλής κατάστασης των παικτών και πώς μπορούν να βγάλουν τη σεζόν χωρίς περισσότερους τραυματισμούς. Είναι μια πραγματικά δύσκολη ισορροπία. Δεν νομίζω ότι οι παίκτες ακούγονται τόσο πολύ, για να είμαι απόλυτα ειλικρινής. Αλλά επίσης, όλοι θέλουν το κομμάτι τους, το τουρνουά τους, το έπαθλό τους - και οι παίκτες είναι αυτοί που πρέπει να συνεχίσουν με αυτό» σχολίασε ο Χάρι Κέιν.

Ο Λιονέλ Μέσι, από την άλλη, ανυπομονεί. «Το να έχω την ευκαιρία να συμμετάσχω είναι συναρπαστικό. Οι προσδοκίες μου είναι διαφορετικές από αυτές που είχα όταν έπαιζα για άλλες ομάδες, αλλά έχω κίνητρο και είμαι πρόθυμος να ανταγωνιστώ τις καλύτερες ομάδες και να πετύχω.

Νομίζω ότι έρχονται σπουδαίες ομάδες από όλο τον κόσμο και αυτό κινητοποιεί πολύ κόσμο παντού. Πρόκειται για σημαντικές ομάδες, με εξαιρετικούς παίκτες που ο κόσμος λατρεύει να παρακολουθεί. Αυτό είναι κάτι πρωτόγνωρο για εμάς. Είναι ένα νέο και διαφορετικό τουρνουά. Είναι λοιπόν μια εξαιρετική ευκαιρία να δούμε τους καλύτερους παίκτες εδώ στις Ηνωμένες Πολιτείες και είναι πραγματικά μια απίστευτη εμπειρία να μπορούμε να τη ζήσουμε» δήλωσε ο σούπερ σταρ της Ίντερ Μαϊάμι.

Διότι, όταν «μιλούν» οι εμπορικές συμφωνίες και το χρήμα, τότε στους άλλους (δυστυχώς) δεν πέφτει λόγος.

Πηγή: BBC Sport