Ποδόσφαιρο βουτηγμένο στο αίμα: Το «ματωμένο» Μουντιάλ της Σαουδικής Αραβίας

Η Σαουδική Αραβία προετοιμάζεται για τη διοργάνωση του Μουντιάλ του 2034. Μετά την επιβεβαίωση της ανάληψης της διοργάνωσης τον Δεκέμβριο, έχουν ξοδευτεί δισεκατομμύρια λίρες σε τεράστια κατασκευαστικά έργα, συμπεριλαμβανομένης μιας ολόκληρης μεγαλόπολης.

Στο πλαίσιο της προετοιμασίας, η χώρα αποκάλυψε σχέδια για την κατασκευή ή αναβάθμιση 15 φουτουριστικών γηπέδων, εκ των οποίων τα 11 θα είναι εξ ολοκλήρου νέα.  Παρά το γεγονός ότι το τουρνουά απέχει εννέα χρόνια, οι εργάτες που δουλεύουν στα έργα πεθαίνουν σε φρικτά και αποτρέψιμα περιστατικά, σύμφωνα με αναφορές των οργανώσεων «Human Rights Watch» και «FairSquare».

Το θέμα ήρθε στην επιφάνεια μόλις μία μέρα αφότου ο πρόεδρος της FIFA, Τζιάνι Ινφαντίνο, επισκέφθηκε τη Σαουδική Αραβία μαζί με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στο πλαίσιο ενός επενδυτικού φόρουμ ΗΠΑ–Σαουδικής Αραβίας. Η «Human Rights Watch» κατάφερε να μιλήσει με τις συντετριμμένες οικογένειες 31 εργατών από το Μπανγκλαντές, την Ινδία και το Νεπάλ.

Οι μαρτυρίες των συγγενών σοκάρουν, καθώς όπως οι ίδιοι αναφέρουν ότι εργάτες έπεσαν από ύψος, καταπλακώθηκαν ή αποκεφαλίστηκαν από βαριά μηχανήματα, ενώ πολλοί υπέστησαν και ηλεκτροπληξία με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους. Ωστόσο, οι σαουδαραβικές ιατρικές αρχές σπάνια διενεργούν νεκροψίες για να διαπιστωθεί η ακριβής αιτία θανάτου, σύμφωνα με τη «FairSquare».

Πριν από μερικούς μήνες, ένας Πακιστανός επιστάτης, ο Μοχάμαντ Αρσάντ, φέρεται να έπεσε από εργοτάξιο γηπέδου στην πόλη Αλ Κομπάρ. Ο τραγικός του θάνατος θεωρείται ο πρώτος σχετικός με το Παγκόσμιο Κύπελλο – με πολλούς ακόμα να ακολουθούν. Η χήρα ενός 46χρονου Μπαγκλαντεσιανού εργάτη είπε στη Human Rights Watch ότι ο σύζυγός της αποκεφαλίστηκε με φρικτό τρόπο στο χώρο εργασίας.

«Σύμφωνα με συναδέλφους και τον επιστάτη, παρατήρησε πρόβλημα σε μηχάνημα που χειριζόταν. Το έκλεισε για να το επιδιορθώσει και προσπαθούσε να αφαιρέσει μία πέτρα που είχε κολλήσει μέσα. Κάποιος όμως άθελά του άνοιξε ξανά το μηχάνημα. Το κεφάλι του πιάστηκε και πέθανε ακαριαία», ανέφερε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε λέγοντας: «Όταν το σώμα του έφτασε στο Μπανγκλαντές, το κεφάλι του ήταν χωρισμένο από το σώμα του. Έχασα τις αισθήσεις μου βλέποντάς τον σε αυτή την κατάσταση».

Μια άλλη χήρα, 25χρονου Νεπαλέζου, αποκάλυψε ότι παρόλο που ο σύζυγός της πέθανε από ηλεκτροπληξία στη δουλειά, ο θάνατός του χαρακτηρίστηκε επίσημα ως «φυσικός».

«Δεν μας παρέδωσαν το σώμα του, μας ενημέρωσαν ότι οι τελευταίες τελετές έγιναν ήδη στη Σαουδική Αραβία χωρίς την άδειά μας. Αυτό μας πλήγωσε ακόμη περισσότερο. Πιστεύουμε ότι ήταν προσχεδιασμένο για να μας στερήσουν αποζημιώσεις. Ποιος τους έδωσε άδεια να θάψουν το σώμα του αντί να το επαναπατρίσουν; Οι μάρτυρες λένε ότι πέθανε από ηλεκτροπληξία».

Η FIFA πάντως δηλώνει ότι έχει «σταθερή δέσμευση για την προστασία και προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις δραστηριότητές της». Το 2024, η σαουδαραβική κυβέρνηση ισχυρίστηκε πως έχουν σημειωθεί «ουσιαστικές πρόοδοι» στην ασφάλεια στο χώρο εργασίας, με μείωση θανάτων και ατυχημάτων. 

Επιπλέον, η FIFA εξήρε τα «σημαντικά βήματα» που έγιναν στη Σαουδική Αραβία από το 2018 για τη βελτίωση των εργασιακών νόμων. Ωστόσο, η Παγκόσμια Ένωση Εργατών Οικοδομής (BWI) αποκάλυψε «ανησυχητική αύξηση» ατυχημάτων που θα μπορούσαν να είχαν αποτραπεί. Οπως τόνισε στη Human Rights Watch, η FIFA σχεδιάζει να δημιουργήσει ένα σύστημα πρόνοιας εργαζομένων ώστε να διασφαλίζεται η τήρηση υποχρεωτικών προτύπων και μηχανισμών επιβολής για την κατασκευή των υποδομών του Μουντιάλ, αλλά και τις υπηρεσίες στη Σαουδική Αραβία.

«Πιστεύουμε ότι τα μέτρα που εφαρμόζονται για να διασφαλιστούν τα δικαιώματα των εργαζομένων στα εργοτάξια του Παγκοσμίου Κυπέλλου μπορούν να θέσουν νέο πρότυπο προστασίας εργαζομένων και να συμβάλουν στη γενικότερη μεταρρύθμιση της εργασίας στη χώρα», τόνισε χαρακτηριστικά.