Πρώην διαιτητής αποκαλύπτει τα μυστικά της UEFA: «Καθεστώς φόβου, γυμνές επιθεωρήσεις και συνεχής έλεγχος»

Ο διαιτητής είναι μία, συνήθως, αφανής, αλλά εξόχως σημαντική μορφή σε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα, μιας και οι αποφάσεις του εντός αγωνιστικού χώρου έχουν πολύ μεγάλη βαρύτητα και αρκετές φορές είναι κρίσιμες για την κατάληξη ενός αγώνα.

Συνήθως δεν λαμβάνουμε υπόψιν την ανθρώπινη πλευρά τους, βλέποντάς τους ως «στυγνούς επαγγελματίες», αρκετές φορές με μεγάλη καχυποψία για τις αποφάσεις τους. Ωστόσο, ο πρώην Σουηδός διαιτητής Γιόνας Έρικσον, που διηύθυνε αγώνες στα σημαντικότερα γήπεδα του παγκόσμιου ποδοσφαίρου μεταξύ 2002 και 2018, αναφέρθηκε σε όσα συνέβαιναν πίσω από τις κλειστές πόρτες στην ελίτ της ευρωπαϊκής διαιτησίας. Και αυτά που περιγράφει κάθε άλλο παρά αποτελούν παράδειγμα επαγγελματισμού, μιας και έκανε λόγο για ένα περιβάλλον σωματικού ελέγχου, φόβου και ταπείνωσης.

Στο νέο του βιβλίο «House of Cards», ο Έρικσον περιγράφει με ωμότητα τι σήμαινε να είσαι μέλος του διαιτητικού σώματος της UEFA, υπό την καθοδήγηση του Πιερλουίτζι Κολίνα, του θρυλικού Ιταλού διαιτητή που, μετά την αποχώρησή του το 2005, ανέλαβε σημαντικούς ρόλους στη δομή της ευρωπαϊκής διαιτησίας. Σύμφωνα με τον Έρικσον, ο Κολίνα ενδιαφερόταν για... σωματική τελειότητα και προέβαινε σε «εξευτελιστικές» πρακτικές, οι οποίες σημάδεψαν μια ολόκληρη γενιά διαιτητών.

Ένα από τα πιο συγκλονιστικά αποσπάσματα του βιβλίου αναφέρεται σε μια δοκιμασία, στην οποία υποβλήθηκαν οι διαιτητές το 2010. Ο Έρικσον θυμάται με λεπτομέρειες πώς, μαζί με άλλους διαιτητές της ελίτ, υποχρεώθηκε να γδυθεί και να μείνει με τα εσώρουχα, σχηματίζοντας σειρά μπροστά στον Κολίνα και μια ομάδα από ανθρώπους που αξιολογούσαν την κατάστασή τους.

«Ήμασταν εκεί, σε μια μεγάλη σειρά, μόνο με τα εσώρουχά μας. Ήμασταν οι καλύτεροι διαιτητές της Ευρώπης, αθλητές ελίτ, πρότυπα, ενήλικες, πατέρες… αλλά κανείς δεν είπε τίποτα», γράφει ο Έρικσον σε απόσπασμά του.

«Ανεβαίναμε στη ζυγαριά ένας-ένας. Ρούφηξα την κοιλιά, ίσιωσα την πλάτη και κράτησα την αναπνοή μου, λες και αυτό θα άλλαζε κάτι», προσθέτει.

Αυτό που ακολούθησε ήταν ακόμη πιο επεμβατικό. Ένας εκπαιδευτής χρησιμοποίησε ένα ειδικό εργαλείο για να μετρήσει τα χιλιοστά του λίπους σε διάφορα σημεία του σώματος. «Το εργαλείο ήταν παγωμένο και ρίγος με διαπερνούσε κάθε φορά που με άγγιζε», θυμάται.

Οι αριθμοί ανακοινώνονταν δυνατά, ο ένας μετά τον άλλον, μπροστά σε όλο το γκρουπ.

Η κουλτούρα φόβου που είχε καλλιεργηθεί

Ο πρώην διαιτητής δεν επικρίνει την ανάγκη φυσικής κατάστασης ή τη διατήρηση υψηλών προτύπων. Αντιθέτως, παραδέχεται ότι ήθελε και ο ίδιος να βελτιωθεί και να φτάσει στο ανώτατο επίπεδο. Αυτό που καταγγέλλει είναι ο τρόπος με τον οποίο εφαρμόζονταν αυτοί οι έλεγχοι.

«Γιατί δεν είπα τίποτα; Γιατί δεν σταθήκαμε να πούμε ότι ήταν εξευτελιστικό; Επειδή, αν το έκανα, θα υπέγραφα την καταδίκη της καριέρας μου. Αν αμφισβητούσα τις μεθόδους του Κολίνα, δεν θα σφύριζα ποτέ ξανά σε σημαντικό αγώνα — είμαι βέβαιος γι’ αυτό», ομολογεί.

Ο Έρικσον υποστηρίζει ότι η εμμονή με το βάρος και το ποσοστό λίπους δημιούργησε μια τοξική κουλτούρα μεταξύ των διαιτητών, όπου ο φόβος της αποτυχίας στα σωματικά στάνταρ που είχαν τεθεί, μπορούσε να οδηγήσει στον μη ορισμό σε σημαντικούς αγώνες.

Οι πρακτικές αυτές δεν περιορίζονταν μόνο στη ζύγιση. Ο Κολίνα, σύμφωνα με τον Έρικσον, επέβαλε επίσης και συγκεκριμένες διατροφικές συνήθειες. Η καρμπονάρα, τα στρείδια και τα γλυκά ήταν μεταξύ των απαγορευμένων, καθώς θεωρούνταν ασύμβατα με την εικόνα του επαγγελματία διαιτητή.

Τέλος, αναφέρει πως ήταν υποχρεωτικές οι τακτικές εξετάσεις όρασης, ενώ τα αποτελέσματα κάθε διαιτητή δημοσιοποιούνταν μπροστά στο σύνολο, εντείνοντας την ατομική πίεση. Στην θεωρία, στόχος ήταν να γίνει όοσ πιο επαγγελματικό γίνεται το σώμα των διαιτητών. Στην πράξη, όμως, πολλοί το βίωσαν ως ένα καθεστώς σχεδόν στρατιωτικού ελέγχου.