Μια χορηγία που διχάζει - Η Μπαρτσελόνα συμμαχεί με το Κονγκό επειδή έχει ανάγκη τα χρήματα

Η Μπαρτσελόνα και η κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό (ΛΔΚ) κατέληξαν σε μια τετραετή συμφωνία για την προώθηση του ποδοσφαίρου, της αθλητικής κουλτούρας και της ειρήνης στην αφρικανική χώρα.

Σύμφωνα με αυτή τη συμφωνία, οι επαγγελματικές ομάδες των Καταλανών θα φορούν το λογότυπο «RD Congo-Coeur de Afrique» (Κονγκό - Καρδιά της Αφρικής) στο πίσω μέρος των φανελών προπόνησής τους μέχρι τη σεζόν 2028-29. Αν και το ποσό που θα λάβει η Μπάρτσα από αυτή τη συμφωνία με την αφρικανική χώρα δεν αναφέρεται λεπτομερώς, το ποσό φαίνεται ότι υπερβαίνει τα 40 εκατομμύρια ευρώ συνολικά, δηλαδή 10 εκατομμύρια ανά σεζόν.

Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας, ο ισπανικός σύλλογος αναλαμβάνει να συμβάλει στον εμπλουτισμό της εκπαίδευσης νεαρών αθλητών στην αφρικανική χώρα, μεταδίδοντας τις αξίες και τις αρχές του. Μέσω των Ακαδημιών της η Μπαρτσελόνα θα δημιουργήσει και θα αναπτύξει ένα πρόγραμμα αθλητικών δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένων κατασκηνώσεων και σεμιναρίων για παιδιά.

Ένας άβολος σύμμαχος για την Μπαρτσελόνα 

Ωστόσο, η συμφωνία αυτή έχει προκαλέσει πολλές αντιδράσεις τόσο στην Ισπανία, όσο και στην αφρικανική χώρα. Για παράδειγμα, πολλοί κατηγορούν τον πρόεδρο των «μπλαουγκράνα», Τζοάν Λαπόρτα, για την επιλογή ενός μάλλον άβολου συμμάχου, δηλαδή μιας χώρας στην οποία παραβιάζονται συλλήβδην τα ανθρώπινα δικαιώματα και κυριαρχεί η διαφθορά, ενώ από την άλλη οι επικρίσεις στο Κονγκό τονίζουν ότι θα έπρεπε τα χρήματα αντί να δοθούν στην Μπαρτσελόνα να χρησιμοποιηθούν για την βελτίωση των υποδομών και να επενδυθούν στην υγειονομική περίθαλψη και στην εκπαίδευση.

Μοιάζει, όντως, παράδοξο το γεγονός ότι μια χώρα με ελάχιστους δρόμους και χωρίς δυνατότητα να προσφέρει έστω και την παραμικρή ευημερία ή ασφάλεια στον πληθυσμό της θα είναι χορηγός της Μπαρτσελόνα για τις επόμενες τέσσερις σεζόν. Με αυτή τη συμφωνία, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό θα έχει πλέον συμφωνίες χορηγίας με τρεις ευρωπαϊκούς συλλόγους: τη Μονακό (1,6 εκατομμύρια ευρώ ανά σεζόν έως το 2028), τη Μίλαν (14 εκατομμύρια ευρώ ανά σεζόν από το 2026) και τον καταλανικό σύλλογο.

Μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας με την Μπάρτσα, ένα τμήμα της κοινωνίας των πολιτών της αφρικανικής χώρας εξέφρασε την αντίθεσή του. Η Struggle (Lutte pour le Changement, Αγώνας για αλλαγή) κινητοποίησε τα μέλη της και οργάνωσαν μια διαδήλωση μπροστά από το Υπουργείο Αθλητισμού στην Κινσάσα, την πρωτεύουσα του Κονγκό, για να εκφράσει τη διαφωνία της με την απόφαση.

Η πορεία είχε ένα βασικό σκεπτικό: Το Κονγκό χρειάζεται δρόμους, σχολεία, νοσοκομεία και θέσεις εργασίας, όχι λογότυπα στις φανέλες των ευρωπαϊκών ποδοσφαιρικών συλλόγων.

«Αποφασίσαμε να διοργανώσουμε αυτήν την πορεία για να απαιτήσουμε την ακύρωση των συμβολαίων. Το τοπικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου έχει πρακτικά σταματήσει λόγω έλλειψης χρηματοδότησης. Αντί να σπαταλάμε χρήματα στο εξωτερικό, θα πρέπει να επενδύσουμε στο δικό μας άθλημα» ανέφερε ένας από τους διαδηλωτές ο οποίος δέχθηκε την βίαιη απώθηση λίγες ώρες αργότερα. Συνολικά, οκτώ άτομα τραυματίστηκαν και ορισμένοι χρειάστηκαν νοσοκομειακή περίθαλψη μετά τον ξυλοδαρμό τους.

Κονγκό όπως Ρουάντα 

Η κίνηση της κυβέρνησης του Κονγκό μιμείται τη στρατηγική της γειτονικής και «αντίπαλης» χώρας, της Ρουάντα, η οποία έχει παρόμοιες συμφωνίες χορηγίας εδώ και χρόνια με ευρωπαϊκούς συλλόγους όπως η Άρσεναλ, η Μπάγερν Μονάχου και η Παρί Σεν Ζερμέν. Πριν από λίγες εβδομάδες, η Ρουάντα ανακοίνωσε συμφωνία και με την Ατλέτικο Μαδρίτης. Και οι δύο χώρες, με την στήριξη των ΗΠΑ, υπέγραψαν πρόσφατα ειρηνευτική συμφωνία μετά από έναν διαρκή πόλεμο που έχει επιβαρύνει ιδιαίτερα το Κονγκό τα τελευταία 30 χρόνια.

Και για τις δύο κυβερνήσεις, η προβολή μέσω των ευρωπαϊκών ποδοσφαιρικών συλλόγων αποτελεί μοχλό προσέλκυσης τουριστών στην περιοχή των Μεγάλων Λιμνών, κάτι που εγείρει αμφιβολίες στην πλευρά του Κονγκό: «Πώς θα προσελκύσουμε τουρίστες ή επενδυτές σε μια χώρα με κατεστραμμένες υποδομές;». Θα αλλάξει η εικόνα με ένα λογότυπο στις φανέλες της Μπάρτσελόνα, της Μίλαν ή της Μονακό;

Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, μία από τις μεγαλύτερες και πιο πλούσιες σε φυσικούς πόρους χώρες της Αφρικής, αντιμετωπίζει εδώ και δεκαετίες σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Παρά την ύπαρξη επίσημου δημοκρατικού πολιτεύματος, η καθημερινότητα για εκατομμύρια ανθρώπους στη χώρα χαρακτηρίζεται από βία, ατιμωρησία, φτώχεια και συστηματική καταπάτηση βασικών ελευθεριών

Η ελευθερία του λόγου και των μέσων ενημέρωσης είναι ουσιαστικά περιορισμένη. Δημοσιογράφοι και ακτιβιστές παρενοχλούνται, συλλαμβάνονται ή ακόμα και δολοφονούνται για τις απόψεις τους, οι αρχές καταστέλλουν διαδηλώσεις και πολιτικές συγκεντρώσεις με υπερβολική χρήση βίας, το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συχνά αποκόπτονται, ειδικά κατά την περίοδο εκλογών ή κοινωνικών εντάσεων.

Επίσης, το Κονγκό έχει χαρακτηριστεί από τον ΟΗΕ ως «η παγκόσμια πρωτεύουσα του βιασμού», ενώ χιλιάδες παιδιά εργάζονται υπό επικίνδυνες συνθήκες ή στρατολογούνται από ένοπλες οργανώσεις στερούμενα εκπαίδευσης, τροφής και υγειονομικής περίθαλψης.

Η Μπαρτσελόνα έχει ανάγκη ακόμα και τα 40 εκατομμύρια 

Για την Μπαρτσελόνα, ακόμα και τα 40 εκατομμύρια ευρώ για την χορηγία στις φανέλες της προπόνησης είναι σημαντική «ανάσα» με δεδομένη την πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται τα τελευταία χρόνια. Οι επικρίσεις για τον ισπανικό σύλλογο στέκονται στο γεγονός ότι στο παρελθόν συνεργαστεί με διεθνείς οργανισμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η UNICEF (2006‑2011) και ο UNHCR από το 2022. Ωστόσο, η συμφωνία με την κυβέρνηση του Κονγκό φαίνεται να κινείται περισσότερο σε εμπορικό επίπεδο.

Η συγκεκριμένη συνεργασία εγείρει ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσο η χορηγία λειτουργεί ως εργαλείο «sportswashing», δηλαδή ως ένας τρόπος να βελτιωθεί η εικόνα μιας χώρας με σοβαρά προβλήματα, μέσω του αθλητισμού και της δημοσιότητας.

Από την άλλη, η συμφωνία μπορεί (;) να αποτελέσει μια οδό ευαισθητοποίησης και ένα βήμα για οικονομική ανάπτυξη και κοινωνική πρόοδο, αν συνοδευτεί από ουσιαστικά προγράμματα ενίσχυσης υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της διαφάνειας.

H αναφορά της Διεθνούς Αμνηστίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό