«Θέλουμε νοσοκομεία, όχι γήπεδα» - Το κίνημα Gen Z 212 δίνει τον αγώνα του στους δρόμους

Η επιλογή του Μαρόκου ως διοργανώτριας χώρας αποτελεί σημαντική στιγμή για το αφρικανικό ποδόσφαιρο, καθώς ο θεσμός επιστρέφει έπειτα από σχεδόν τέσσερις δεκαετίες στη βόρεια Αφρική, ενώ συγχρόνως το Μαρόκο φιλοδοξεί να εδραιώσει τη θέση του ως ηγετική δύναμη στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο και ως συνδιοργανωτής (με την Ισπανία και την Πορτογαλία) του Παγκοσμίου Κυπέλλου 2030.

Παρά τη λατρεία των φιλάθλων και την «δίψα» για θέαμα, η φετινή διοργάνωση διεξάγεται σε μια περίοδο έντασης στο Μαρόκο. Το κίνημα Gen Z 212 (από τον κωδικό διεθνούς κλήσης), που συσπειρώνει νεολαία κυρίως από τη γενιά Z, εξακολουθεί να δίνει το «παρών» με κοινωνικές διαμαρτυρίες, ίσως όχι τόσο για να ακυρώσει το τουρνουά, αλλά για να τραβήξει την προσοχή στη δυσκολία πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες όπως υγεία, εκπαίδευση και απασχόληση.

Το σύνθημα «θέλουμε νοσοκομεία, όχι γήπεδα» συνοψίζει την κριτική: η νεολαία θεωρεί ότι τα δισεκατομμύρια που δαπανώνται στις υποδομές του θεάματος (και τα μεγάλα έργα) δεν ανταποκρίνονται στις καθημερινές ανάγκες των πολιτών.

«Είναι τιμή μας να φιλοξενούμε το Παγκόσμιο Κύπελλο, αλλά ταυτόχρονα ζητάμε τα δικαιώματά μας. Για παράδειγμα, ο πατέρας μου μου παρέχει υγειονομική περίθαλψη και εκπαίδευση, αλλά δεν πρέπει να είμαστε εγωιστές, πρέπει να είμαστε ανθρώπινοι και να προσπαθούμε να μιλήσουμε εκ μέρους εκείνων που δεν έχουν αυτά τα δικαιώματα. Όσο για εκείνους που λένε ότι η γενιά Ζ είναι μια αποτυχία και απλώς μια γενιά τεχνολογίας - αντίθετα, αυτή η γενιά είναι η πρώτη που παίρνει πρωτοβουλία και υψώνει τη φωνή όλων όσων απαιτούν τα δικαιώματά τους» λένε.

Περισσότερο από το ένα τρίτο του πληθυσμού του Μαρόκου είναι κάτω των 35 ετών ενώ ένας στους τέσσερις κατοίκους είναι ηλικίας 15-24 ετών, μέσα στα όρια της αποκαλούμενης γενιάς Z, της γενιάς των zoomers, της πρώτης που μεγάλωσε έχοντας πρόσβαση σε «έξυπνα» κινητά τηλέφωνα και στα κοινωνικά δίκτυα. Η ανεργία των νέων ξεπερνά το 35% και το 19% μεταξύ των πτυχιούχων.

Έτσι άρχισαν όλα για τους διαδηλωτές

Η σπίθα που άναψε την φωτιά ήταν ο θάνατος τον περασμένο Αύγουστο, οκτώ γυναικών που είχαν γεννήσει με καισαρική τομή, στο ίδιο δημόσιο νοσοκομείο του Αγκαντίρ, στα νότια της χώρας. Οι θάνατοι αποδόθηκαν στο γεγονός ότι ελάχιστα χρήματα επενδύονται στην υγεία, ενώ ο πλούτος συγκεντρώνεται σε λίγα χέρια, η διαφθορά είναι τεράστια και οι δημόσιες δαπάνες περιορίζονται σε έργα που θέλουν να εμφανίσουν τη χώρα καλύτερη από αυτή που είναι στην πραγματικότητα.

Για τη κυβέρνηση της χώρας, το Κύπελλο Εθνών Αφρικής, και γενικότερα οι επενδύσεις στον αθλητισμό, συνιστούν ευκαιρία διεθνούς προβολής και τουριστικής ανάπτυξης. Για πολλούς νέους όμως είναι σύμβολο προτεραιοτήτων που έχουν χάσει την επαφή με την κοινωνική πραγματικότητα.

Στα τέλη Σεπτεμβρίου και στις αρχές Οκτωβρίου, μια σειρά διαδηλώσεων με επικεφαλής νέους σάρωσε το Μαρόκο, ήταν η μεγαλύτερη από την Αραβική Άνοιξη του 2011, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την υποχρηματοδότηση της υγειονομικής περίθαλψης και της εκπαίδευσης.

Η κυβέρνηση ανταποκρίθηκε στις διαδηλώσεις με την αυθαίρετη σύλληψη χιλιάδων ανθρώπων, σύμφωνα με οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι άνθρωποι ξυλοκοπήθηκαν και αφέθηκαν για ώρες χωρίς φαγητό και νερό ενώ βρισκόταν υπό αστυνομική κράτηση.

Χιλιάδες διώξεις και καταδίκες

Περισσότεροι από 2.400 άνθρωποι διώκονται ποινικά σε σχέση με τις διαδηλώσεις, ενώ δεκάδες άτομα που συμμετείχαν σε μια μη βίαιη διαδήλωση έχουν κατηγορηθεί για πράξεις βίας, σύμφωνα με την Διεθνή Αμνηστία.

Δεκάδες έχουν ήδη καταδικαστεί σε ποινές φυλάκισης, μερικές από τις οποίες φτάνουν τα 15 χρόνια, ενώ καταγγέλεται η απουσία δικηγόρων κατά τη διάρκεια των ακροάσεων.

Ο εκπρόσωπος της Human Rights Watch, Αχμέντ Μπενχέμσι, δήλωσε: «Η κυβέρνηση προφανώς φοβήθηκε και οργάνωσε αυτή την καταστολή για να στείλει ένα ισχυρό μήνυμα ότι δεν θα ανεχθεί καμία μορφή διαφωνίας».

Οι κινητοποιήσεις αυτές αποτελούν ένα νέο κύμα κοινωνικής αμφισβήτησης στο Μαρόκο, ξεφεύγοντας από τα συνηθισμένα ζητήματα ανισότητας.

Το φετινό Κύπελλο Εθνών Αφρικής υπενθυμίζει ότι το ποδόσφαιρο στην «μαύρη» ήπειρο δεν είναι ποτέ αποκομμένο από την κοινωνία που το περιβάλλει. Την ώρα που τα γήπεδα θα γεμίζουν με χρώματα, ρυθμό και εθνική υπερηφάνεια, μια νέα γενιά ζητά να ακουστεί πέρα από τις εξέδρες, θέτοντας ερωτήματα που πηγάζουν από το παρελθόν και αφορούν το παρόν και το μέλλον.