Πως ανάβει η Ολυμπιακή Φλόγα στην Τελετή Αφής στην Αρχαία Ολυμπία

Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες Μιλάνο-Κορτίνα 2026 απέχουν λιγότερες από 100 μέρες και η Ελλάδα την Τετάρτη 26/11 θα είναι και πάλι στο επίκεντρο του Ολυμπιακού κινήματος λόγω της Τελετής Αφής της Ολυμπιακής Φλόγας.

Το ταξίδι της Φλόγας θα ξεκινήσει, ως είθισται, από την Αρχαία Ολυμπία και θα καταλήξει στην Τελετή Έναρξης των Χειμερινών Αγώνων στην Ιταλία, τον Φεβρουάριο του 2026 μέσα από μία Λαμπαδηδρομία εντός Ελλάδας και Ιταλίας. Δείτε την διαδρομή της Ολυμπιακής Φλόγας εντός Ελλάδας, όπως είχε ανακοινωθεί από την Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή.

Ποια είναι όμως η διαδικασία που ακολουθείται και πότε ξεκίνησε ως θεσμός η λαμπαδησρομία; Πως ανάβει -πρακτικά- η Φλόγα και ποια είναι τα δεδομένα για τη φετινή εκδήλωση; Το Athletiko σας λύνει όλες τις απορίες.

Πότε ξεκίνησε ο θεσμός της Τελετής Αφής

Η συγκεκριμένη Τελετή και όλη η σημειολογία της συνδέει τους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες με τους αντίστοιχους στην Αρχαία Ελλάδα καθώς και τα ιδεώδη τους. Δεν ήταν όμως μία ιδέα που ξεκίνησε από τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες το 1896. Συγκεκριμένα, για πρώτη φορά η έννοια της Ολυμπιακής Φλόγας ενσωματώθηκε στους Αγώνες του Άμστερνταμ το 1928 όταν άναψε μόνο ένας βωμός, χωρίς λαμπαδηδρομία.

Η πρώτη λαμπαδηδρομία και η πρώτη σύνδεση με την Αρχαία Ολυμπία έγινε πριν τους Ολυμπιακούς του 1936 που διοργάνωσε η ναζιστική Γερμανία στο Βερολίνο. Παρόλα αυτά η ιδέα συνεχίστηκε και καθιερώθηκε μεταπολεμικά. Από το 1964 και τους Αγώνες του Ίνσμπουργκ στην Αυστρία η Τελετή Αφής γίνεται παραδοσιακά στην Ελλάδα και για τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς.

Τι περιλαμβάνει το τελετουργικό

Στην Τελετή Αφής συμμετέχουν η πρωθιέρεια και οι ιέρειες, οι οποίες εκτελούν μια λιτή, τελετουργική χορογραφία. Φορούν ενδύματα αρχαϊκού ύφους και ακολουθούν προκαθορισμένες κινήσεις. Η Πρωθιέρεια πραγματοποιεί την Αφή στο Ηραίον, τον ναό της Ήρας, απέναντι από τον ναό του Δία στον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας. Εκεί απευθύνει επίκληση στον Απόλλωνα, τον θεό του ήλιου, ζητώντας τη βοήθειά του για να ανάψει η φλόγα. Μετά την επίκληση, η Πρωθιέρεια ανάβει τη δάδα χρησιμοποιώντας κοίλο κάτοπτρο.

Τι είναι το κοίλο κάτοπτρο

Πρόκειται για έναν τύπο καθρέφτη με ανακλαστική επιφάνεια που είναι κυρτή προς τα μέσα, σαν το εσωτερικό ενός κυπέλλου. Όταν μια παράλληλη δέσμη φωτός προσπίπτει σε αυτό, οι ακτίνες ανακλώνται και συγκεντρώνονται στην κύρια εστία, στο κέντρο του κατόπτρου. Στο συγκεκριμένο σημείο αυξάνεται η θερμοκρασία και εκεί τοποθετείται η Ολυμπιακή δάδα για να ανάψει η φλόγα.

Πως ανάβει η Ολυμπιακή δάδα

Το 2000, οι δημιουργοί της Ολυμπιακής δάδας για τους Αγώνες του Σίδνεϊ επέλεξαν για καύσιμο ένα μείγμα από 35% προπάνιο, το αέριο που χρησιμοποιείται σε οικιακές κουζίνες και ψησταριές, και 65% βουτάνιο, το καύσιμο των αναπτήρων. Αυτός ο συνδυασμός παράγει μια σταθερή και δυνατή φλόγα χωρίς πολύ καπνό. Επειδή το μείγμα προπανίου/βουτανίου μπορεί να αποθηκευτεί σε υγρή μορφή υπό σχετικά χαμηλή πίεση, φυλάσσεται σε ελαφρύ δοχείο και καίγεται ως αέριο όταν έρχεται σε κανονική ατμοσφαιρική πίεση.

Το υγρό καύσιμο βρίσκεται σε ένα αλουμινένιο δοχείο περίπου στο μέσο της δάδας. Από εκεί ανεβαίνει προς την κορυφή μέσω ενός σωλήνα. Πριν βγει από τον σωλήνα, το καύσιμο περνά μέσα από μια πολύ μικρή οπή. Η απότομη πτώση της πίεσης το μετατρέπει από υγρό σε αέριο, επιτρέποντας την ανάφλεξή του από την εστία του κοίλου κατόπτρου. Η δάδα είναι σχεδιασμένη ώστε το καύσιμο να ρέει με σταθερό ρυθμό, διατηρώντας τη φλόγα ομοιόμορφη. Με γεμάτο δοχείο, η φλόγα μπορεί να παραμείνει αναμμένη για περίπου 15 λεπτά.

Το τελετουργικό της παράδοσης στον πρώτο Λαμπαδηδρόμο

Η Πρωθιέρεια από τον ναό της Ήρας μεταφέρει τη φλόγα προς το Στάδιο μέσα σε πήλινο αγγείο, συνοδευόμενη από τις ιέρειες. Η πομπή σταματά στη ιερή Ελιά, όπου ένας «αμφιθαλής παις», δηλαδή ένας νέος που έχει και τους δύο γονείς του εν ζωή—κόβει ένα κλαδί, σύμβολο ειρήνης και έπαθλο των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων.

Τέλος, στο Στάδιο η Πρωθιέρεια ανάβει τη δάδα του πρώτου λαμπαδηδρόμου, σηματοδοτώντας την έναρξη της λαμπαδηδρομίας που θα μεταφέρει τη φλόγα στο στάδιο όπου θα διεξαχθούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες.

Για τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2026 Πρωθιέρεια είναι η ηθοποιός Μαίρη Μηνά, η ίδια με τους Ολυμπιακούς του 2024 στο Παρίσι, ενώ πρώτος λαμπαδηδρόμος θα είναι τελικά ο κωπηλάτης Πέτρος Γκαϊδατζής, μετά από αλλαγή της τελευταίας στιγμή λόγω τραυματισμού του σκιέρ Αλέξανδρου Γκιννή.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Hellenic Olympic Committee (@hellenic_olympic_committee)